"Στην εφηβεία το τελευταίο που έχεις στο μυαλό σου είναι το ότι κινδυνεύεις να προσβληθείς από καρκίνο..."

Όμως, αυτό έτυχε σ' εμένα - και το νίκησα.

Ήμουν μόλις 16 χρόνων όταν έμαθα πως είχα καρκίνο. Και σήμερα, δέκα χρόνια μετά, πιστεύω πιο πολύ από ποτέ στη λαϊκή σοφία που λέει ότι «Η ζωή μάς στέλνει όσα μπορούμε να αντέξουμε».

Το πρώτο σημάδι

Όλα ξεκίνησαν όταν ανακάλυψα ένα γρομπαλάκι στο λαιμό μου, το οποίο και ανέφερα στους γονείς μου. Στην αρχή δεν δώσαμε σημασία, γιατί πιστέψαμε ότι ήταν απλώς ένας παραφουσκωμένος αδένας που έμεινε εκεί από κάποια γρίπη. Μέχρι την ημέρα των γενεθλίων της μαμάς μου.

Εκείνη την ημέρα είχαμε κανονίσει να κάνω κοπάνα από το σχολείο, για να το γιορτάσουμε οι δυο μας. Πρώτα όμως, μου είχε πει, θα περνούσαμε για λίγο από το γυναικολόγο της λόγω προκαθορισμένου ραντεβού. Θυμάμαι σαν τώρα τη στιγμή που καθόμασταν μπροστά στο γιατρό της. Είχε πέσει το μάτι του στο γρομπαλάκι μου, το κοίταζε επίμονα και κάποια στιγμή με ρώτησε: «Τι έχεις στο λαιμό σου;». Του απάντησα: «Ένα πραγματάκι».

Μου ζήτησε να το ψηλαφίσει. Με το που το ακούμπησε, με ρώτησε αν με πονούσε. Είπα πως, όχι, ποτέ δεν με είχε πονέσει. Μετά με ρώτησε αν θεωρούσα πως είχε μεγαλώσει από τότε που πρωτοεμφανίστηκε. Και, ναι, είχε. Μόλις του έδωσα αυτή τη δεύτερη απάντηση, το πρόσωπό του σοβάρεψε. Κοίταξε τη μαμά μου και της είπε: «Θα μπει για βιοψία τώρα αμέσως».

Yes, we can

Όταν βγήκε το αποτέλεσμα, οι γονείς μου με πήγαν σε ένα καφέ κοντά στο νοσοκομείο και μου εξήγησαν τι συνέβαινε. Με απλά λόγια. Χωρίς δράματα. Χωρίς φόβο. Με ηρεμία μού εξήγησαν ότι είχα νόσο Hodgkin's, δηλαδή ένα είδος καρκίνου στους λεμφαδένες.

Μου είπαν ότι μέσα στην ατυχία μου ήμουν τυχερή, γιατί η Hodgkin's είναι ιάσιμη, με επιτυχία 80%, και είχα την πιο ελαφριά μορφή αυτής της σοβαρής ασθένειας. Με διαβεβαίωσαν ότι θα γίνω καλά, ότι θα έκαναν τα πάντα γι' αυτό. Παρά τα άσχημα νέα, θυμάμαι ακόμα το συναίσθημα της ασφάλειας που με γέμισε αυτή η συζήτηση - της σιγουριάς πως θα γίνω καλά. Δεν θυμάμαι αν έκλαψα εκείνη τη στιγμή. Μπορεί και όχι. Ήμουν μόνο 16 χρόνων. Από το μυαλό μου δεν είχε περάσει ποτέ το κακό. Στη ζωή μου μέχρι εκείνη τη στιγμή η δυστυχία δεν είχε εμφανιστεί ούτε καν ως ενδεχόμενο. Θυμάμαι ότι το ανακοίνωσα στις φίλες μου και στον τότε φίλο μου σαν να είχα κάποιο κρύωμα.

Υψηλό ηθικό

Ξεκίνησα αμέσως τις χημειοθεραπείες. Έπρεπε να πηγαίνω στο νοσοκομείο μία φορά κάθε δεκαπέντε μέρες, για 5-6 ώρες. Η αλήθεια είναι ότι τη μέρα της θεραπείας περνούσα πολύ άσχημα. Είχα ναυτία, ένιωθα αδύναμη και μετά από κάθε θεραπεία έφευγα από το νοσοκομείο σχεδόν λιπόθυμη. Όμως, σκεφτόμουν συνέχεια πως η επαφή με την αρρώστια μου κρατούσε μόνο 5-6 ώρες, κάθε δεκαπέντε μέρες. Πως όλο τον υπόλοιπο καιρό ζούσα τη ζωή μου φυσιολογικά. Και ήταν αλήθεια. Δεν είχα κανένα άλλο σύμπτωμα, δεν έμοιαζα άρρωστη. Δεν έπεφταν τα μαλλιά μου (ο γιατρός είπε πως αυτό ήταν σχεδόν θαύμα, κι όμως έγινε!).

Πήγαινα κανονικά στο σχολείο, έκανα ό,τι έκανα και πριν. Ήξερα βέβαια ότι δεν ήμουν σαν τους υπόλοιπους συμμαθητές μου, αλλά ποτέ δεν με πήρε από κάτω. Ίσα ίσα σκεφτόμουν ότι εγώ πήγαινα και σε ένα άλλο σχολείο, στο οποίο κανένα άλλο από τα παιδιά της τάξης μου δεν πήγαινε. Έβλεπα και ζούσα πράγματα που δεν θα μπορούσαν να τα καταλάβουν οι φίλες μου. Και όλο αυτό το έβλεπα ως αβαντάζ και όχι ως κακό.

The Big C

Οι χημειοθεραπείες μου κράτησαν οκτώ μήνες και στις γενικές εξετάσεις που έκανα φάνηκε πως όλοι οι όγκοι μου είχαν υποχωρήσει. Θυμάμαι που έλεγα τρισευτυχισμένη στον εαυτό μου πως «Είδες; Ο καρκίνος δεν είναι κάτι και τόσο τρομερό. Είδες; Ένα κακό όνειρο ήταν, που τελείωσε γρήγορα». Μετά από ένα τρίμηνο έκανα πάλι γενικό τσεκάπ. Όλα καλά. Στο δεύτερο τρίμηνο, πάλι. Όλα καλά. Στο τρίτο δεν ήταν όλα καλά. «Υποτροπή» είπαν οι γιατροί.

Αυτή τη φορά η αντιμετώπισή μου δεν ήταν τόσο ψύχραιμη. Είχα κάνει όλα όσα μού είχαν πει, είχα πιστέψει τους γονείς μου, τους γιατρούς και όλους όσοι μού έλεγαν ότι η αρρώστια μου ήταν ιάσιμη, ότι όλα είχαν τελειώσει. Δεν έπρεπε να τους έχω πιστέψει; Έφυγα από το νοσοκομείο τρέχοντας. Ήθελα να φύγω μακριά απ' όλους. Αισθανόμουν προδομένη. Εκτεθειμένη. Ανασφαλής. Οργισμένη. Μόνη μου. Γιατί σ' εμένα; Μόνο αυτό σκεφτόμουν. Γιατί σ' εμένα; Και γιατί σ' εμένα δύο φορές;

Δύσκολες στιγμές

Η κατάστασή μου ήταν πλέον πολύ σοβαρή. Γιατί η υποτροπή σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα σήμαινε πολύ πιο επιθετική μορφή και τα ποσοστά επιτυχίας της θεραπείας έπεφταν μόλις στο 25%. Γι' αυτό και οι γονείς μου αποφάσισαν να φύγουμε για το εξωτερικό. Πράγματι, σε ελάχιστες ημέρες είχαν κανονιστεί όλα κι εγώ βρισκόμουν στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» με προορισμό το Σάο Πάολο, στη Βραζιλία, όπου έχουμε συγγενείς και όπου βρίσκεται ένα από τα καλύτερα νοσοκομεία του κόσμου. Ήταν φρικτές εκείνες οι στιγμές. Αποχαιρετούσα τα αδέρφια μου, τις φίλες μου και το φίλο μου χωρίς να έχω ιδέα αν θα γύριζα πίσω.

Η φρίκη συνεχίστηκε και εκεί. Στις πρώτες χημειοθεραπείες δεν είχα ναυτία ούτε ένιωθα κούραση. Λίγες μέρες όμως μετά την πρώτη δόση, ενώ ήμουν στο ντους, είδα κάποιες τρίχες να πέφτουν. Μέσα σε μόλις μία εβδομάδα είχαν πέσει όλες. Είχα ζητήσει να καλύψουν όλους τους καθρέφτες για να μη βλέπω τον εαυτό μου. Απλώς δεν ήθελα να τον βλέπω.

Μέρα γενεθλίων

Αυτό που με στιγμάτισε για πάντα ήταν οι 21 μέρες που πέρασα σε μια μικρή απομόνωση στο βραζιλιάνικο αυτό νοσοκομείο. Λόγω της μεταμόσχευσης μυελού των οστών που έκανα, καθώς αυτό ήταν κομμάτι της θεραπείας, το ανοσοποιητικό μου σύστημα είχε πέσει πολύ και αναγκαστικά με είχαν «προστατευμένη» σε μια ειδική πτέρυγα με άλλους τρεις ασθενείς που βρίσκονταν σε παρόμοια κατάσταση. Ήμασταν τέσσερις: ένα τετράχρονο αγοράκι, μία κυρία 45 ετών, ένας κύριος στα 50 κι εγώ.

Εκεί, αυτές τις μέρες, οι τέσσερίς μας, οι συγγενείς μας και οι νοσοκόμες ήμασταν μια οικογένεια. Μέσα σε αυτές τις 21 μέρες το «γιατί σ' εμένα;» που με βασάνιζε έγινε «σ' εμένα γιατί μπορώ να το αντέξω». Άλλωστε, γιατί στον Ρασίντ, που ήταν μόνο 4; Γιατί στον Εμάνουελ, που είχε παιδιά που τον περίμεναν πίσω; Γιατί σε οποιονδήποτε άνθρωπο σε αυτό τον κόσμο; Γιόρτασα τα γενέθλια των 18 μου χρόνων μέσα σ' αυτή τη μικρή απομόνωση με τους τρεις φίλους μου. Και, σοβαρολογώ, ήταν τα πιο χαρούμενα και αληθινά γενέθλια της ζωής μου.

Η επιστροφή

Ο Ρασίντ, ο Εμάνουελ, η Λίλιαν κι εγώ γίναμε καλά. Και οι τέσσερις! Αν και δεν κράτησα επαφή μαζί τους, όποτε μιλάω με το γιατρό μου στη Βραζιλία, τον ρωτάω τι κάνουν. Συνεχίζουν και είναι όλοι τους καλά. Είμαι σίγουρη ότι κι εκείνοι, όπως κι εγώ, θα θυμούνται για πάντα εκείνες τις μέρες που δίναμε μάχη απέναντι σ' αυτό τον αόρατο εχθρό. Και που μαζί, ενωμένοι, τον νικήσαμε.

Επίσης δεν θα ξεχάσω ποτέ τι ένιωσα όταν, κατά την επιστροφή μου στην Ελλάδα, είδα όλο αυτό τον κόσμο να με περιμένει στο αεροδρόμιο, τον ίδιο κόσμο που τέσσερις μήνες πριν δεν είχα ιδέα αν θα τον ξανάβλεπα. Έβαλα τα κλάματα, αλλά αυτή τη φορά από μια απέραντη αγαλλίαση.

Πιστεύω ότι είναι αλήθεια ότι στον καρκίνο το Α και το Ω είναι η ψυχολογία. Σου το λέει και ο γιατρός: «Το 50% θα το κάνω εγώ, το άλλο 50% εσύ». Δεν πρέπει να λυπάσαι τον εαυτό σου - είναι χάσιμο χρόνου και ενέργειας. Πρέπει να προσπαθείς να είσαι καλά και να ελπίζεις. Να βλέπεις την περιπέτειά σου σαν ένα γερό μάθημα ζωής και τίποτ' άλλο. Σίγουρα δεν βγαίνουν όλοι νικητές σε αυτή τη μάχη. Αλλά η πίστη ότι, ναι, εσύ θα τα καταφέρεις βοηθάει πάρα πολύ. Και κάποιες φορές μπορεί να κάνει τη διαφορά. Είμαι η ζωντανή απόδειξη.

2-3 πράγματα που ξέρουμε γι' αυτό

Το λέμφωμα του Hodgkin -πήρε την ονομασία του από το γιατρό που την ανακάλυψε- είναι ένα είδος καρκίνου που προέρχεται από λευκά αιμοσφαίρια, που ονομάζονται λεμφοκύτταρα. Εμφανίζεται συνήθως στις ηλικίες 15-40 και σε άτομα που μπαίνουν στην έκτη δεκαετία της ζωής τους και αντιμετωπίζεται αποτελεσματικότερα από άλλες μορφές καρκίνου.

Το σύστημα νοσεί

Επικοινώνησε άμεσα με το γιατρό σου αν παρατηρήσεις κάποια διόγκωση στο λαιμό, στη μασχάλη ή στη βουβωνική χώρα, ιδίως αν παρουσιάζεις και κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:

◆ Νυχτερινό ιδρώτα ή ανεξήγητο πυρετό.

◆ Ξαφνική απώλεια βάρους.

◆ Έντονο αίσθημα κόπωσης.

◆ Πόνο στα κόκαλα.

◆ Επίμονη φαγούρα σε όλο το σώμα.